Η Salut Borràs i Saperas
Η Salut Borràs i Saperas ήταν Καταλανή αναρχική αγωνίστρια, η οποία συμμετείχε στην Μεξικανική Επανάσταση μαζί με τον σύντροφό της Octave Jahn μέσα από τις τάξεις του επαναστατικού στρατού του Emiliano Zapata.
Γεννήθηκε τον Γενάρη του 1878 στη Βαρκελώνη και ήταν η μεγαλύτερη κόρη δύο αναρχικών μελών της AIT, του Martín Borràs i Jover και της Francesca Saperas i Miró. Στα τέλη της δεκαετίας του 1880 και τις αρχές της δεκαετίας του 1990, βοηθούσε την μητέρα της στη διανομή συνδρομών στην εφημερίδα που είχε ιδρύσει ο πατέρας της «Tierra y Libertad».
Από το 1895 σύντροφος του Lluís Mas Gasio. Μετά τη σύλληψη του δεύτερου, που ακολούθησε την επίθεσή του κατά του Carrer de Canvis Nous το 1896, οι αρχές τους ανάγκασαν να παντρευτούν νόμιμα υπό την απειλή της φυλάκισης του γιου τους Lluis. Η τελετή έγινε σε ένα μοναστήρι δύο ώρες πριν από την εκτέλεση του Lluís Mas στις 4 Μαΐου 1897.
Επίσης, συνελήφθη μαζί με τη μητέρα της και φυλακίστηκε για ένα χρόνο πριν εκδιωχθεί στη Γαλλία, όπου εγκαταστάθηκε στη Μασσαλία. Ως ενεργή στο αναρχικό κίνημα, διατηρούσε επαφή με τους φυλακισμένους του κινήματος, καθιερώνοντας επαφές με μυστικές επιτροπές και ομάδες, θάβοντας μυστικά τους νεκρούς τους, και οργανώνοντας δράσεις αλληλεγγύης με τους διωκόμενους κλπ.
Την ίδια εποχή ξεκίνησε μια σχέση με τον Γάλλο αναρχικό Octave Jahn στη Charanta (Jarnac, Cognac …) και από το 1908 ζούσαν στο Μεξικό, όπου συμμετείχαν στην επανάσταση στις τάξεις των δυνάμεων του Emiliano Zapata.
Το 1911, η Salut αποφάσισε να επιστρέψει στη Βαρκελώνη, αλλά ο Jahn παρέμεινε στο Μεξικό και τη Γουατεμάλα, ενώ ταυτόχρονα διεξήγε προπαγανδιστικά ταξίδια στην Ευρώπη, μιλώντας για την επανάσταση του Μεξικού και για λογαριασμό της οργάνωσης Central Obrera del Món. Αλλά στις 9 Ιουνίου 1917 πέθανε στο Μεξικό.
Τότε η Salut εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1913 με τον γιο της και έφτιαχνε ρούχα για βιοπορισμό, ενώ πραγματοποιούσε συνεχή ταξίδια μεταξύ Γαλλίας, Καταλονίας και Μεξικού.
Το 1930 επέστρεψε στη Βαρκελώνη, όπου εγκαταστάθηκε σε ένα μικρό σπίτι στο Calle de Robador, στην περιοχή Raval. Μετά τη νίκη του καθεστώτος του Φράνκο, κατέφυγε στην εξορία στη Γαλλία.
Η Salut Borràs Saperas πέθανε στις 11 Αυγούστου 1954 στον ξενώνα Salpetrière στο Παρίσι.
*Μετάφραση: “Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης”.
Η Salut με τον σύντροφό της Octave Jahn και τον γιο της Lluis Mas