Πιοτρ Κροπότκιν
Ερρίκο Μαλατέστα
Σανσίρο Ισικάουα
Σεργκέι Κραβτσίνσκι (Στέπνιακ)
Το παρόν άρθρο είναι μια προσπάθεια της συγγραφέα να ενώσει το νήμα που συνδέει διαφορετικές προσωπικότητες του αναρχικού κινήματος κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου και τις πρώτες του 20ού αιώνα, ειδικά κατά την περίοδο λίγο πριν και κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στην ιστορική αυτή μελέτη εμφανίζονται εν συντομία ψήγματα της σκέψης του Πιοτρ Κροπότκιν, του Ερρίκο Μαλατέστα και του Σεργκέι Κραβτσίνσκι (που έγινε γνωστός ως Στέπνιακ), περνώντας μέσα από την εκατέρωθεν κριτική όσον αφορά τη διαφορετική στάση που κράτησαν ειδικά οι δύο πρώτοι αναρχικοί στοχαστές στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μάλιστα, η συγγραφέας στέκεται στην αρχή λίγο στον Κραβτσίνσκι και μόνο για το γεγονός ότι αν και Ρώσος συμμετείχε ενεργά στο αναρχικό κίνημα της Ιταλίας του 19ου αιώνα και μέσα από αυτή την παράθεση έρχεται μπροστά στις προσωικότητες των Κροπότκιν και Μαλατέστα.
Είναι γνωστό ότι ο Κροπότκιν τάχθηκε υπέρ των δυνάμεων της Αντάντ στον εν λόγω Πόλεμο (συμμετέχοντας και υπογράφοντας το περίφημο Μανιφέστο των 16) ενώ ο Μαλατέστα -και γενικά το σύνολο σχεδόν του τότε αναρχικού κινήματος τάχθηκε εναντίον. Μάλιστα, πολλοί ήταν εκείνοι οι οποίοι στηλίτευσαν τη στάση του Κροπότκιν, ενώ ο Μαλατέστα, ανάμεσα στην όλη επιχειρηματολογία του, έγραψε και το ονομαστό άρθρο με τίτλο
“Οι αναρχικοί έχουν ξεχάσει τις αρχές τους” που πρωτοδημοσιεύτηκε στην αγγλική αναρχική εφημερίδα “Freedom” (“Ελευθερία”) τον Νοέμβρη του 1914.
Στη συνέχεια η συγγραφέας συνδέει τη σκέψη των Κροπότκιν και Μαλατέστα με το ιαπωνικό αναρχικό κίνημα της εποχής, το οποίο αγκαλιάζει τη σκέψη των δύο στοχαστών, μεταφράζει και διακινεί ευρέως έργα τους στη χώρα του ανατέλλοντος ηλίου. Η συγγραφέας μνημονεύει ιδιαίτερα τον Σανσίρο Ισικάουα, Ιάπωνα εξέχοντα αναρχικό και επιστήθιο φίλο του Ελυζέ Ρεκλύ, ο οποίος σε άρθρα του επισημαίνει τις διαφορές μεταξύ Κροπότκιν-Μαλατέστα καθώς και την αντιπαράθεσή τους με αφορμή τη στάση του στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δεν είναι γνωστό αν και πού ακριβώς δημοσιεύτηκε το εν λόγω κείμενο, αλλά αποτελεί περίληψη ομιλίας της Misato Toda στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο για τη 150ή επέτειο της γέννησης του Πιοτρ Κροπότκιν που έγινε στη Μόσχα, το Διμιτρόφ και την Αγ. Πετρούπολη στο διάστημα 9-1 Δεκέμβρη 1992.
Η Misato Toda είναι καθηγήτρια Σύγχρονης Ιστορίας στο ιαπωνικό University of Foreign Studies.