Αν και το αναρχικό ιδανικό είναι πλούσιο στην πολλαπλότητά του, ο ρόλος των αναρχικών στον κοινωνικό αγώνα ήταν, και συνεχίζει να είναι, λίγος ή μη υπαρκτός στην Πορτογαλία. Ο στόχος μας πρέπει να είναι να βοηθήσουμε τους κοινωνικούς αγώνες να πάρουν το μονοπάτι της χειραφέτησης και της οικοδόμησης της μελλοντικής κοινωνίας. Ενώ το μαζικό κίνημα εργάζεται ακόμα προς την αποφασιστική μονομαχία με το σύστημα, ο ρόλος των αναρχικών πρέπει να εστιάσει στη συνεργασία μέσα στα κοινωνικά κινήματα καθώς και για να βοηθήσουν τα κινήματα αυτά να κατανοήσουν τους προσεχείς αγώνες και για να βοηθήσουν στον καθορισμό της εργασίας που πρέπει να αναληφθεί και των στόχων της, μαζί με την αντίδραση στην επιρροή των καιροσκόπων πολιτικών που δεν χάνουν ποτέ ευκαιρία να τρενάρουν το κοινωνικό κίνημα. Μόλις το κοινωνικό κίνημα εισέρχεται σε μια αποφασιστική φάση, τότε οι αναρχικοί πρέπει να συμμετέχουν σ’ αυτό χωρίς καθυστέρηση, πρέπει να κάνουν οτιδήποτε μπορούν για να βοηθήσουν τις πρώτες εποικοδομητικές προσπάθειες, εξασφαλίζοντας το ότι ο επιλεγμένος αυτός δρόμος συναντά τις βασικές προσδοκίες των εργαζόμενων και των κοινοτήτων. Πρέπει σε όλες τις περιπτώσεις να προωθήσουμε μέσα στο κίνημα των εργαζόμενων και στο λαό τα ιδανικά της αυτοκυβέρνησης και της αυτοδιεύθυνσης.
Βλέπουμε σήμερα στην Πορτογαλία να εκτυλίσσεται ένα σενάριο όπου οι αναρχικοί είναι συνολικά αποκομμένοι από τους κοινωνικούς αγώνες, δηλαδή το ακριβώς αντίθετο από αυτό που θα έπρεπε να συνιστά η πρακτική των αναρχικών, και αυτό παρά την ύπαρξη ανθρώπων όπως οι Emidio Santana, Manuel Joaquim de Sousa, Mario Castelhano ή Neno Vasco, ή οργανώσεις όπως η επαναστατική συνδικαλιστική πορτογαλική CGT ή η αναρχοκομμουνιστική UAP (Uniao Anarquista Portuguesa) που ήταν μέρος της FAI (Federacao Anarquista Iberica). Αυτές οι οργανώσεις, αυτοί οι άνδρες και οι γυναίκες, αγωνίστηκαν για την πλήρη χειραφέτηση των εργαζόμενων και αναδείχθηκαν επίσης σε γενναίους μαχητές ενάντια στο φασισμό. Το αναρχικό ιδανικό προωθεί τον ενθουσιασμό πολλών ειλικρινών αναρχικών, συχνά όμως το μεγαλύτερο μέρος των αναρχικών εκδόσεων περιέχει αρκετές φορές αφηρημένες κοινοτυπίες και διάφορες ασαφείς παρεκκλίσεις που δεν έχουν καμία σχέση με το κοινωνικό κίνημα των εργαζόμενων. Υπάρχει, εντούτοις, ένα κοινό γνώρισμα σε όλα αυτά -η συνολική αλλεργία ή η αποστροφή τους προς την οργάνωση (2).Οι Πορτογάλοι αναρχικοί πάσχουν από καιρό από μια φοβερή ασθένεια: την αποδιοργάνωση. Αυτή η ασθένεια έχει καταστρέψει μέσα τους την ανάγκη και τον ενθουσιασμό για πρακτική σκέψη και τους έχει καταδικάσει στην αδράνεια σε μια περίοδο σημαντικών κοινωνικών αγώνων. Η αποδιοργάνωση έρχεται μαζί με την έλλειψη ευθύνης και έχει ως αποτέλεσμα και να φτωχαίνουμε σε ιδέες και να ακυρώνουμε οποιαδήποτε πρακτική μας παρέμβαση. Πρέπει να υπάρξει οργάνωση, και οργάνωση θα υπάρξει όταν μπορούμε να συνενώσουμε όλους εκείνους που αντιμετωπίζουν τον αναρχισμό σοβαρά, εκείνους που αφιερώνονται πραγματικά στην επανάσταση και στον κοινωνικό αγώνα.Μια άλλη σοβαρή αδυναμία από την οποία ταλαιπωρείται ο αναρχισμός είναι η κατάσταση στην οποία βυθίστηκε από εκείνους που έχουν πολύ μικρή σχέση με τον αναρχισμό και πολύ μεγαλύτερη με τον μικροαστισμό ή τα φιλελεύθερα αισθήματα: νιχιλιστές, υπαρξιστές, αναρχοκαπιταλιστές, πρωτογονιστές και άλλους.”
Απόσπασμα από το Μανιφέστο της Αναρχικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας Πορτογαλίας (Federacao Anarquista Comunista de Portugal -FACP) που εγκρίθηκε στον Ιδρυτική Συνέλευσή της στις 5-7 Οκτώβρη 2007.
Αναρχική Κομμουνιστική Ομοσπονδία Πορτογαλίας
